پتروگرافی سنگ های دگرگونی منطقه لولک آباد (شرق ماه نشان) با نگرشی بر کانه زایی آهن

رخداد معدنی آهن لولک آباد در گوشه شمال باختری زون ایران مرکزی و در فاصله 55کیلومتری باختر زنجان قرار دارد. توالی میزبان کانه زایی در این منطقه واحدهای دگرشکل شده شیستی و سنگ های آتشفشانی دگرگون شده (معادل سازند کهر) و گرانیتی می باشد. علاوه براین، بخشی از کانه زایی به صورت دانه پراکنده درون واحد میکرودیوریتی مشاهده می شود. براساس مطالعات سنگ نگاری، واحد های شیستی شامل کلریت- بیوتیت- مسکویت شیست و مسکویت شیست و سنگ های آتشفشانی دگرگون شده شامل متاداسیت، متاتوف ریولیتی و متاآندزیت می باشند. نتایج این مطالعات نشان می دهد که بافت غالب در شیست ها از نوع گرانولپیدو بلاستیک، در سنگ های آتشفشانی دگرگون شده ، پورفیریتیک و در میکرودیوریت، میکروگرانولار است. مطالعات ساختاری وقوع دو نوع دگرشکلی شکل-پذیر و شکنا را در منطقه مشخص کرده است. دگرشکلی شکل پذیر مهم ترین نوع دگرشکلی منطقه است. کانه زایی آهن در لولک آباد به صورت عدسی و رگه ای، رگچه ای شکل رخ داده است. براساس مطالعات کانه نگاری، اولیژیست مهم ترین کانی معدنی در لولک آباداست که با اندکی مگنتیت و پیریت همراهی می شود.گوتیت در اثر فرآیندهای سوپرژنتشکیل شده است. کوارتز، کلسیت و کلریت کانی های باطله همراه را تشکیل می دهند. بافت کانه ها شامل دانه پراکنده،رگه- رگچه ای، برشی و پرکننده فضای خالی است.دگرسانی به بخش های سیلیسی، کلسیتی و کلریتی زون های کانه دار محدود می شود.سه مرحله کانه زایی در رخداد معدنیآهن لولک آباد قابل تفکیک است. کانه زایی مرحله اول از نوع آتشفشانی- بروندمی است که به صورت مگنتیت های دانه پراکنده و عدسی شکل چینه سان و چینه کران همزمان با واحدهای آتشفشانی- رسوبی میزبان تشکیل شده است. کانه زایی مرحله دوم با فراوانی اولیژیست به همراه مقادیر کمی پیریت به صورت رگه و رگچه های اولیژیستی- پیریتی- کلسیتیرخ داده و برگوارگی غالب میلونیتی سنگ ها را قطع کرده است.کانه زایی مرحله سوم به صورت یک کانه زایی مجزا بوده و ارتباطی با مراحل قبلی کانه زایی ندارد. این مرحله از کانه زایی که با فراوانی مگنتیت به همراه مقادیر کمی پیریت مشخص می شود، به صورت دانه پراکنده درون سنگ های میکرودیوریتی مشاهده می شود. مقایسه الگوی عناصرreeدر سنگ های میزبان فاقد کانه زایی و سنگ های میزبان حاوی مواد معدنی دانه پراکنده و یا رگه- رگچه ای بیانگر غنی شدگی عناصرhreeنسبت به عناصرlreeدر نمونه های حاوی مواد معدنی است. چنین رفتاری در الگوی عناصر reeمی تواند در ارتباط با فرآیندهای دگرسانی و کانه زایی باشد.الگویree در زون های کانه دار دارای شیب مثبت و غنی شدگی hree (به جز dy و ho) نسبت به lree می باشند. این بخش ها دارای آنومالی های مثبت سریم ومنفیeuهستند.بررسی تغییرات ژئوشیمیایی عناصر ree بهنجار شده به کندریت در گرانیت فاقد کانه زایی و بخش های کانه دار نشان دهنده کاهش در مقدار عناصر lree و افزایش در مقدار عناصر hree در بخش های کانه دار است. این امر نشان می دهد که حجم و یا ژئوشیمی سیالات گرمابی برای تحرک عناصر lreeکافی و مناسب بوده است. بر پایه شواهد صحرایی، مطالعات سنگ شناسی و کانه نگاری، ژئومتری رگه ای و بافت های رگه- رگچه ای،برشی و پرکننده فضای خالی، کانه زایی آهن در رخداد معدنی لولک آباد از نوع رگه ای گرمابی است. براساس این شواهد، کانه زایی آهن در رخداد معدنی لولک آباد در بدو امر، به عنوان یک پتانسیل اولیه و به صورت مگنتیت های دانه پراکنده و عدسی شکل از نوع آتشفشانی- بروندمی همزمان با واحدهای شیستی و سنگ های آتشفشانی دگرگون شده میزبان تشکیل شده است. وجود شواهدی از قبیل پدیده رشد در سایه فشار و دور زدن برگوارگی اطراف بلورهای مگنتیت این مطلب را تأیید می کند. سپس، این کانه زایی اولیه تحت تأثیر فرآیندهای دگرگونی و دگرشکلی قرار گرفته است. در مرحله بعد، فرآیندهای گرمابی سبب تحرک مجدد ماده معدنی و تمرکز آن به صورت سیمان گرمابی برش ها و رگه- رگچه های اولیژیستی- پیریتی- کلسیتی شده است. این رگه و رگچه ها برگوارگی میلونیتی سنگ های میزبان خود را قطع کرده اند. کانه زایی دانه پراکنده مگنتیت در واحد میکرودیوریتی منطقه مربوط به یک کانه زایی مجزا بوده و ارتباطی با کانه زایی اصلی آهن در منطقه ندارد.